آیا از بیماری قوز قرنیه، نازکی قرنیه و خشکی چشم رنج می‌برید؟ آیا به دنبال راه حلی برای درمان این مشکلات هستید و از این که نمی‌توانید عینک استفاده کنید یا عمل لیزری انجام بدهید نا امید شده اید؟ نگران نباشید. خوشبختانه با پیشرفت تکنولوژی در زمینه لنز‌های تماسی نیازی نیست نگران هیچکدام از این مشکلات باشید. نوع مدرن و پیشرفته لنز‌های تماسی که برای درمان قوز قرنیه و دیگر مشکلات گفته شده استفاده می‌شود، لنز اسکلرال نام دارد که در این مقاله قصد داریم به آشنایی بیشتر با آن و کاربرد‌ها و مزایایی که دارد بپردازیم.
لنز اسکلرال چیست؟
لنز‌های تماسی اسکلرال ابتدا در اواخر دهه 1800 میلادی و از جنس شیشه ساخته شدند. در اوایل دهه 1900، نوع پلاستیکی آن با استفاده از پلی متیل متاکریلات تولید و در دهه 1970 نوع قابل نفوذ گازی و نرم آن نیز تولید شد که در حال حاضر نیز کاربرد دارد. این لنز‌ها که با نام مخفف ScCL نیز شناخته می‌شوند، در واقع عدسی‌هایی هستند که با توجه به نوع بیماری به صورت کلی یا جزئی بر روی قسمت سفیدی چشم یا صلبیه (اسکلرا) قرار می‌گیرند و بدون وارد کردن هیچگونه فشاری بر چشم، بینایی را بهبود می‌بخشند. لنز‌های اسکلرال از سه بخش صلبیه یا هپتیک، طاق و بخش نوری تشکیل شده‌اند و جنس آن‌ها معمولا سخت‌تر از لنز‌های نرم است و اندازه بزرگتری دارند.
بیشتر بدانید: آشنایی با دستگاه درمان تنبلی چشم
انواع لنز‌های اسکلرال
لنز‌های اسکلرال را براساس اندازه قطر لنز و محل تماس آن با سطح چشم به 4 دسته کلی کورنئو اسکلرال، سمی اسکلرال، مینی اسکلرال و فول اسکلرال تقسیم می‌کردند که با کمی تغییر و حذف لنز‌های سمی اسکلرال، امروزه به سه دسته زیر تقسیم می‌شود:
- لنز‌های کورنئو اسکلرال یا لنز‌های قرنیه اسکلرال که در نزدیکی محل اتصال بین قرنیه و صلبیه قرار می‌گیرند و دارای قطری بین 12 تا 15 میلی متر هستند.
- لنز‌های مینی اسکلرال که بر روی سطح قرنیه و صلبیه قدامی قرار می‌گیرند و دارای قطری بین 15 تا 18 میلی متر هستند. این لنز‌ها خود به دو صورت تک دید و چند دید تولید می‌شوند که نوع تک دید آن رایج‌ترین نوع لنز‌های مینی اسکلرال است. نوع چند دید آن نیز برای افرادی که دارای پیر چشمی هستند و یا افراد بالای 40 سال که تمایلی به استفاده از عینک نداشته و نیاز به عینک دور و نزدیک به صورت همزمان دارند، کاربرد دارد.
- لنز‌های فول اسکلرال یا لنز‌های تماسی اسکلرال کامل که بیشترین فاصله را بین سطح پشتی عدسی و قرنیه ایجاد می‌کنند و دارای قطر بیش از 18 میلی متر هستند.
لنز اسکلرال برای چه کسانی مناسب هستند؟
- افرادی که چشم‌هایشان تحت عمل پیوند قرنیه قرار گرفته است.
- افرادی که دچار خشکی چشم شدید هستند.
- افرادی که عمل لیزیک، لازک و پی آر کی انجام داده‌اند و امکان عمل مجدد برای آن‌ها وجود ندارد.
- افرادی که دارای پیرچشمی هستند.
- افرادی که دارای کراتوکونوس یا قوز قرنیه هستند.
- افرادی که دارای قرنیه‌های نامنظم و اکتازی قرنیه هستند.
- افرادی که قرنیه‌های ضربه خورده دارند.
- افرادی که به دلیل نازکی قرنیه نمی‌توانند عمل لیزیک انجام دهند.
- افرادی که چشم‌های آن‌ها شماره‌های بالایی داشته و امکان انجام عمل لیزری برای آن‌ها وجود ندارد.
- افرادی که استفاده از لنز‌های تماسی سخت برای آن‌ها دشوار است.
- افرادی که به بیماری چشمی دژنراسیون پلاسید مارجینال و کراتوگلبوس مبتلا هستند.
- افرادی که چشم آن‌ها دارای نزدیک بینی یا دور بینی است.
- افرادی که دارای آستیگماتیسم چشمی خیلی بالایی هستند.
- افرادی که به بیماری سندروم استیون جانسون مبتلا هستند.
- افرادی که پارگی قرنیه برای آن‌ها اتفاق افتاده است.
- افرادی که به آسیب‌های قرنیه‌ای ناشی از دیابت مبتلا شده‌اند.
- افرادی که فقط یکی از چشم‌های آن‌ها دچار ضعف بسیار شدید است.
- افرادی که به دلایل مختلف ممکن است چشمشان بسته نشود.
- افرادی که به بیماری گریوز چشمی ناشی از پرکاری تیروئید مبتلا هستند.
- افرادی که به دلیل عفونت چشمی دچار ناهمواری قرنیه و مشکلات دیگری شده‌اند.
- افرادی که دچار آسیب‌های شیمیایی سطح چشم از جمله سوختگی‌های اسیدی شده‌اند.
- تمام افرادی که به هر دلیلی عینکی هستند و تمایلی به استفاده از عینک ندارند.
- افرادی که دچار عوارض پس از انجام عمل لیزیک یا دیگر جراحی‌های مشابه شده‌اند.
- افرادی که دچار سوختگی‌های حرارتی چشم شده‌اند.
کاربرد‌های لنز اسکلرال:
درمان قوز قرنیه رایج‌ترین کاربرد لنز‌های اسکلرال است و از دیگر کاربرد‌های این لنز‌های تماسی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درمان اکتازی
- درمان آسیب‌های شیمیایی چشم
- درمان آسیب‌های سوختگی چشم
- درمان سندرم استیون جانسون
- درمان آستیگماتیسم نامنظم
- درمان سندرم خشکی چشم
- درمان رادیال کراتوتومی یا RK
- درمان خشکی و قرمزی چشم یا شوگرن
- درمان عوارض ناشی از لیزیک
- درمان عوارض ناشی از جراحی پیوند قرنیه
- درمان دژنراسیون قرنیه
- درمان دیستروفی
- درمان بیماری پیوند علیه میزبان یا GVHD
- درمان ناهنجاری‌های پلک و…
مزایای لنز‌های اسکلرال:
- استفاده از لنز‌های اسکلرال باعث شفافیت و بهبود دید افراد می‌شود.
- به دلیل قرار گرفتن لنز‌های اسکلرال بر روی سفیدی چشم و عدم تماس با قرنیه، استفاده از این لنز‌ها راحتی بسیار بالایی دارد.
- استفاده از لنز‌های اسکلرال، ایمنی بالایی را برای انواع قرنیه‌ها و مشکلات قرنیه‌ای فراهم می‌کند.
- استفاده از لنز‌های اسکلرال بهترین روش برای اصلاح آستیگمات‌های نامنظم چشم محسوب می‌شود.
- استفاده از لنز‌های اسکلرال و مینی اسکلرال بهترین روش برای اصلاح دید افرادی است که نمی‌توان عمل لیزری برای آن‌ها انجام داد.
- استفاده از لنز‌های اسکلرال به دلیل قابلیت استفاده برای مدت طولانی از نظر اقتصادی به صرفه است.
- لنز‌های اسکلرال دارای میدان دید بیشتری نسبت به دیگر لنز‌ها هستند.
- در لنز‌های اسکلرال شماره لنز‌ها هیچگونه محدودیتی ندارند.
- لنز‌های اسکلرال با در نظر گرفتن مشکلات و بیماری‌های هر فردی تهیه می‌شوند و منحصر به فرد هستند.
- از لنز‌های اسکلرال برای درمان بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات چشمی می‌توان استفاده کرد.
