آب مروارید ناحیهای کدر در عدسی چشم است که منجر به کاهش دید میشود. آب مروارید اغلب به کندی ایجاد میشود و میتواند یک یا هر دو چشم را درگیر کند. علائم آن ممکن است شامل دید ابری، ایجاد هالههای نور، مشکلات دید در شب، دو بینی، نیاز مداوم به تغییر لنز یا عینک، دید دوم و حساسیت به نور شدید باشد.
آب مروارید کدر شدن عدسی طبیعی چشم است، برای افرادی که آب مروارید دارند، مشاهده از طریق لنزهای ابری کمی شبیه نگاه کردن از پنجره یخ زده یا مه آلود است. دید ابری ناشی از آب مروارید میتواند خواندن، رانندگی با ماشین (مخصوصاً در شب) یا دیدن چهره افراد را دشوارتر کند.
اکثر آب مرواریدها به کندی ایجاد میشوند و در اوایل بینایی را مختل نمیکنند اما با گذشت زمان، آب مروارید در نهایت بینایی را مختل میکند. در ابتدا نور و عینک قویتر میتواند در مقابله با آب مروارید کمک کننده باشد اما اگر اختلال بینایی با فعالیتهای معمول تداخل داشته باشد، ممکن است به جراحی آب مروارید نیاز داشته باشید. خوشبختانه جراحی آب مروارید به طور کلی یک روش ایمن و موثر است.
علائم و نشانههای آب مروارید:
از علائم آب مروارید میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- دید ابری، تاری یا نور کم
- افزایش مشکل بینایی در شب
- حساسیت به نور و تابش خیره کننده
- نیاز به نور روشنتر برای مطالعه و سایر فعالیتها
- دیدن “هاله” در اطراف چراغها
- تغییرات مکرر در تجویز عینک یا لنزهای تماسی
- محو شدن یا زرد شدن رنگها
- دوبینی در یک چشم
در ابتدا، کدری در بینایی ناشی از آب مروارید ممکن است تنها قسمت کوچکی از عدسی چشم را تحت تاثیر قرار دهد و فرد از کاهش بینایی خود بیاطلاع باشد. همانطور که آب مروارید بزرگتر میشود، عدسی بیشتری را کدر میکند و نور عبوری از عدسی را منحرف میکند و این وضعیت ممکن است منجر به علائم قابل توجهتری شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت مشاهده هرگونه تغییر در بینایی خود، برای معاینه چشم وقت بگیرید. اگر دچار تغییرات ناگهانی دید، مانند دوبینی یا جرقههای نور، درد ناگهانی چشم یا سردرد ناگهانی شدید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
علت ایجاد آب مروارید:
اکثر آب مرواریدها زمانی ایجاد میشوند که افزایش سن یا یک آسیب، بافت تشکیل دهندهٔ عدسی چشم را تغییر دهد. پروتئینها و الیاف موجود در عدسی شروع به تجزیه شدن میکنند و باعث تیرگی یا تاری دید میشوند.
برخی از اختلالات ژنتیکی و ارثی میتوانند خطر ابتلا به آب مروارید را افزایش دهند. آب مروارید همچنین میتواند ناشی از سایر بیماریهای چشمی، جراحی قبلی چشم یا شرایط پزشکی مانند دیابت باشد. استفاده طولانی مدت از داروهای استروئیدی نیز میتواند باعث ایجاد آب مروارید شود.
بیشتر بدانید: مراقبت و توصیههای پس از عمل کاتاراکت یا آب مروارید
نحوه تشکیل آب مروارید:
آب مروارید یک عدسی کدر است. لنز در پشت قسمت رنگی چشم (عنبیه) قرار میگیرد. لنز، نور عبور شده از چشم را متمرکز میکند و تصاویر واضحی را روی شبکیه ایجاد میکند. با افزایش سن، لنزهای چشم انعطافپذیرتر، شفافتر و ضخیمتر میشوند. بیماریهای مرتبط با افزایش سن و سایر بیماریها باعث میشوند که پروتئینها و الیاف درون لنز شکسته شده و به هم چسبیده و لنزها کدر شوند.
با ادامه رشد آب مروارید، کدر شدن بیشتر میشود. آب مروارید نور را هنگام عبور از عدسی پراکنده و مسدود میکند و از رسیدن تصویر واضح به شبکیه جلوگیری میکند، در نتیجه دید را تار میکند. به طور کلی آب مروارید در هر دو چشم ایجاد میشود، اما نه با سرعت یکسان. ممکن است آب مروارید در یک چشم پیشرفتهتر از چشم دیگر باشد و باعث ایجاد تفاوت در بینایی بین چشمها شود.
انواع آب مروارید:
آب مروارید که مرکز عدسی را تحت تأثیر قرار میدهد (آب مروارید هستهای): آب مروارید هستهای در ابتدا ممکن است باعث نزدیک بینی بیشتر یا حتی بهبود موقتی در دید خواندن شود. اما با گذشت زمان، لنز به تدریج زردتر میشود و دید شما را بیشتر تیره میکند. همانطور که آب مروارید به آرامی پیشرفت میکند، ممکن است عدسی قهوهای شود. زرد شدن یا قهوهای شدن پیشرفته لنز میتواند تشخیص سایههای رنگی را دچار مشکل کند.
آب مروارید که لبههای عدسی را تحت تأثیر قرار میدهد (آب مروارید قشر مغز): آب مروارید قشری به صورت لکههای تیره سفید و مثلثی شکل در لبه بیرونی قشر عدسی شروع میشود. همانطور که به آرامی پیشرفت میکند، رگهها تا مرکز گسترش پیدا میکنند و در عبور نور از مرکز عدسی اختلال ایجاد میکنند.
آب مروارید که پشت عدسی را درگیر میکند (آب مروارید ساب کپسول خلفی یا زیر کپسولی): آب مروارید ساب کپسول خلفی به عنوان یک ناحیه کوچک و مات شروع میشود که معمولاً در نزدیکی پشت عدسی درست در مسیر نور ایجاد میشود. آب مروارید زیر کپسولی خلفی اغلب با دید خواندن تداخل پیدا میکند، دید شما را در نور شدید کاهش میدهد و باعث تابش خیره کننده یا هاله در اطراف نورها در شب میشود. این نوع آب مروارید سریعتر از انواع دیگر پیشرفت میکند.
آب مروارید مادرزادی: برخی از افراد با آب مروارید متولد میشوند یا در دوران کودکی به آن مبتلا میشوند. این آب مروارید ممکن است ژنتیکی باشد یا با عفونت داخل رحمی یا تروما همراه باشد.
عواملی که خطر ابتلا به آب مروارید را افزایش میدهند:
- افزایش سن
- دیابت
- قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید
- سیگار کشیدن
- چاقی
- فشار خون بالا
- آسیب یا التهاب قبلی چشم
- جراحی قبلی چشم
- استفاده طولانی مدت از داروهای کورتیکواستروئیدی
- نوشیدن مقادیر زیاد الکل
جلوگیری از آب مروارید:
هیچ مطالعهای ثابت نکرده است که چگونه میتوان از آب مروارید جلوگیری کرد یا پیشرفت آب مروارید را کاهش داد اما پزشکان معتقدند استراتژیهای زیر میتواند مفید باشد.
معاینه چشمی منظم داشته باشید. معاینه چشم میتواند به تشخیص آب مروارید و سایر مشکلات چشمی در مراحل اولیه کمک کند.
سیگار کشیدن را ترک کنید. ممکن است سیگار کشیدن منجر به مشکلات بینایی مانند دژنراسیون ماکولا شود.
سایر مشکلات سلامتی را مدیریت کنید. دیابت یا سایر شرایط پزشکی میتواند خطر ابتلا به آب مروارید را افزایش دهد، برنامه درمانی خود را دنبال کنید.
یک رژیم غذایی سالم را انتخاب کنید که حاوی مقدار زیادی میوه و سبزیجات باشد. افزودن انواع میوهها و سبزیجات رنگارنگ به رژیم غذایی تضمین میکند که ویتامینها و مواد مغذی زیادی دریافت میکنید. میوهها و سبزیجات دارای آنتی اکسیدانهای زیادی هستند که به حفظ سلامت چشم کمک میکنند. یک مطالعه بزرگ نشان داد که یک رژیم غذایی سالم سرشار از ویتامینها و مواد معدنی با کاهش خطر ابتلا به آب مروارید مرتبط است.
از عینک آفتابی استفاده کنید. اشعه ماوراء بنفش خورشید ممکن است به ایجاد آب مروارید کمک کند. هنگامی که در خارج از منزل هستید از عینک آفتابی استفاده کنید که اشعه را مسدود میکند.
مصرف الکل را کاهش دهید. مصرف زیاد الکل میتواند خطر ابتلا به آب مروارید را افزایش دهد.
منبع: cataracte