چشم، یکی از مهم‌ترین اعضای بدن است که وظیفه‌ی دیدن و ارتباط با دنیای بیرون را بر عهده دارد. در دوران نوزادی و کودکی، مشکلات چشمی می‌توانند تأثیرات طولانی‌مدت و جدی بر رشد کودک داشته باشند. بنابراین شناسایی و درمان به موقع این مشکلات از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این مقاله، به شایع‌ترین بیماری‌های چشمی در نوزادان و کودکان پرداخته می‌شود.
1. کدورت قرنیه (Corneal Opacity)
کدورت قرنیه زمانی اتفاق می‌افتد که سطح شفاف قرنیه، که مسئول انتقال نور به داخل چشم است، آسیب ببیند یا آلوده شود. این وضعیت ممکن است به دلیل عفونت‌ها، سوختگی‌ها، یا بیماری‌های ژنتیکی ایجاد شود.
- علائم: قرمزی چشم، حساسیت به نور، تاری دید
- درمان: درمان با داروهای آنتی‌بیوتیک، آنتی‌ویروس یا در موارد شدید، پیوند قرنیه
2. انسداد مجرای اشکی (Nasolacrimal Duct Obstruction)
در نوزادان، یکی از شایع‌ترین مشکلات چشمی انسداد مجرای اشکی است. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که مجرای اشکی مسدود شده و نمی‌تواند اشک را به درستی از چشم خارج کند.
- علائم : اشک‌ریزی زیاد، تورم در گوشه داخلی چشم، عفونت‌های مکرر
- درمان: بسیاری از این مشکلات به‌طور خود به خود در عرض چند ماه بهبود می‌یابند. در صورت لزوم، ممکن است نیاز به ماساژ مجرای اشکی یا جراحی باشد.
3. تنبلی چشم (Amblyopia)
تنبلی چشم به حالتی اطلاق می‌شود که در آن یک چشم به دلیل عدم استفاده بهینه از آن در دوران کودکی، به تدریج قدرت دید خود را از دست می‌دهد. این بیماری معمولاً به دلیل مشکلاتی مانند انحراف چشم (استرابیسم) یا عیوب انکساری (مثل دوربینی یا نزدیک‌بینی) رخ می‌دهد.
- علائم: یکی از چشم‌ها ضعیف‌تر از دیگری است و کودک ممکن است در دیدن اجسام نزدیک یا دور مشکل داشته باشد.
- درمان: درمان شامل استفاده از چشم‌بند برای چشم سالم، تجویز عینک یا در موارد شدید، جراحی است.
4. استرابیسم (Strabismus)
استرابیسم به معنی انحراف چشم‌ها از محور طبیعی خود است. این مشکل می‌تواند به دلایل ژنتیکی، عصبی یا عضلانی باشد.
- علائم: عدم هماهنگی بین حرکت چشم‌ها، مشاهده چشم‌های منحرف، تاری دید یا دوبینی
- درمان : درمان با عینک، چشم‌بند یا جراحی عضلات چشم
5. مبتلا شدن به رتینوپاتی نوزادی (Retinopathy of Prematurity)
رتینوپاتی نوزادی (ROP) یک بیماری چشمی است که معمولاً در نوزادان نارس اتفاق می‌افتد. این وضعیت در اثر رشد غیرطبیعی رگ‌های خونی در شبکیه ایجاد می‌شود که می‌تواند منجر به خونریزی و مشکلات بینایی شود.
- علائم: در مراحل ابتدایی ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد، اما در مراحل پیشرفته ممکن است باعث کوری یا کاهش شدید بینایی شود.
- درمان : بستگی به شدت بیماری دارد. در موارد شدید، ممکن است نیاز به جراحی یا لیزر درمانی باشد.
6. آب مروارید (Cataract)
آب مروارید یک بیماری است که در آن عدسی چشم کدر می‌شود. این وضعیت در نوزادان می‌تواند به صورت مادرزادی و در اثر مشکلات ژنتیکی رخ دهد.
- علائم : تاری دید، حساسیت به نور، چشم‌های سفید یا خاکی رنگ
- درمان : جراحی برای برداشتن عدسی کدر و جایگزینی آن با عدسی جدید
7. گلوکوم (Glaucoma)
گلوکوم یک بیماری است که در آن فشار داخل چشم افزایش می‌یابد و می‌تواند به آسیب به عصب بینایی منجر شود. این بیماری ممکن است از بدو تولد وجود داشته باشد یا در دوران کودکی شروع شود.
- علائم : درد چشم، قرمزی، حساسیت به نور، کاهش تدریجی دید
- درمان : درمان با داروهای کاهنده فشار چشم، جراحی در برخی موارد
8. عیوب انکساری (Refractive Errors)
عیوب انکساری مانند نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم می‌توانند در دوران کودکی تشخیص داده شوند. این مشکلات باعث می‌شوند که تصویر به‌درستی بر روی شبکیه متمرکز نشود.
- علائم : سردرد، چشم درد، تاری دید
- درمان : استفاده از عینک یا لنزهای تماسی
9. التهاب ملتحمه (Conjunctivitis)
التهاب ملتحمه که به عنوان چشم صورتی نیز شناخته می‌شود، عفونت یا التهاب غشای مخاطی پوشاننده چشم‌ها و بخش داخلی پلک‌هاست. این بیماری می‌تواند به دلیل ویروس‌ها، باکتری‌ها یا آلرژی‌ها ایجاد شود.
- علائم: قرمزی چشم، ترشحات زرد یا سبز، سوزش و خارش
- درمان: داروهای ضد ویروسی، آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای ضد آلرژی بسته به نوع علت
10. آلرژی‌های چشمی (Allergic Conjunctivitis)
آلرژی‌های چشمی معمولاً در اثر تماس با آلرژن‌هایی مانند گرده گیاهان، گرد و غبار یا حیوانات خانگی ایجاد می‌شوند. این نوع التهاب چشم معمولاً به صورت فصلی بروز می‌کند.
- علائم: خارش، قرمزی، آبریزش از چشم، تورم پلک‌ها
- درمان: استفاده از داروهای ضد آلرژی و آنتی‌هیستامین‌ها
نتیجه‌گیری
مشکلات چشمی در نوزادان و کودکان می‌توانند از شرایط ساده و موقتی تا مشکلات پیچیده و بلندمدت متغیر باشند. شناسایی زودهنگام این مشکلات از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا از مشکلات جدی‌تر و کاهش کیفیت زندگی در آینده جلوگیری شود. والدین باید مراقب علائم مختلف باشند و در صورت مشاهده هرگونه اختلال در دید کودک خود، فوراً به پزشک متخصص مراجعه کنند.
اگر نیاز به معاینه چشم کودک دارید جهت رزرو نوبت در مرکز اپتومتری هاکان کرمانشاه کلیک کنید.
