دیابت می‌تواند از راه‌های مختلفی بر چشم تأثیر بگذارد و به تاری دید منجر شود. در برخی موارد، این مشکل جزئی است که می‌توانید با تثبیت قند خون یا مصرف قطره‌های چشمی آن را برطرف کنید. در مواقع دیگر، این وضعیت نشانهٔ یک مشکل جدی است که باید به پزشک مراجعه کنید. در واقع، تاری دید اغلب یکی از اولین علائم هشدار دهنده و تأثیر دیابت بر چشم است.
تأثیر دیابت بر چشم
1- تاری دید
تاری دید به این معنی است که تشخیص جزئیات دقیق در اشیاء دشوار است و اشیاء تار به نظر می‌رسند. دلایل متعددی ناشی از دیابت است زیرا ممکن است نشانهٔ این باشد که سطح گلوکز در محدوده مناسبی نیست، یا خیلی بالا یا خیلی پایین است.
ممکن است دلیل تاری دید نشت مایع به عدسی چشم باشد که این نشت باعث تورم لنز و تغییر شکل آن می‌شود. این تغییرات تمرکز چشم‌ها را سخت می‌کند، بنابراین همه چیز تار و مبهم به نظر می‌رسد.
همچنین ممکن است با شروع درمان دیابت با انسولین دچار تاری دید شوید. این تاری دید به دلیل جابجایی مایعات است، اما معمولاً پس از چند هفته برطرف می‌شود. برای بسیاری از افراد، با تثبیت سطح قند خون، بینایی آنها نیز تثبیت می‌شود.
2- رتینوپاتی دیابتی
علل تاری دید در طولانی مدت می‌تواند شامل رتینوپاتی دیابتی باشد، اصطلاحی که اختلالات شبکیه ناشی از دیابت را توصیف می‌کند. مراحل رتینوپاتی دیابتی عبارتند از:
- مرحله 1: رتینوپاتی دیابتی غیر تکثیری خفیف
- مرحله 2: رتینوپاتی دیابتی غیر تکثیری متوسط
- مرحله 3: رتینوپاتی دیابتی غیرپرولیفراتیو شدید
- مرحله 4: رتینوپاتی دیابتی پرولیفراتیو
اکثر افراد علائم رتینوپاتی دیابتی را زمانی مشاهده می‌کنند که به مرحله 4 رسیده است. علائم در این مرحله عبارتند از:
- تاری دید
- اشیاء شناور در چشم
- مشکل دیدن در شب
- از دست دادن بینایی
- دید تحریف شده
- تغییر رنگ در بینایی
در حالی که رتینوپاتی دیابتی قابل برگشت نیست اما می‌توان آن را با درمان تثبیت کرد.
3- آب مروارید
در صورت ابتلا به آب مروارید، ممکن است تاری دید نیز داشته باشید. افراد مبتلا به دیابت در سنین کمتر از میانسالی به آب مروارید مبتلا می‌شوند. آب مروارید باعث کدر شدن عدسی چشم می‌شود. علائم دیگر عبارتند از:
- رنگ‌های محو شده
- دید ابری یا تار
- دوبینی، معمولا فقط در یک چشم
- حساسیت به نور
- تابش خیره کننده یا هاله‌های اطراف چراغ‌ها
- عدم بهبود بینایی با عینک جدید یا نسخه جدید
- هایپرگلیسمی (وضعیتی است که در آن گلوگز بیش از حد در پلاسمای خون موجود است و موجب هیپوکالمی می‌شود).
علاوه بر تاری دید، سایر علائم هیپرگلیسمی عبارتند از:
- سردرد
- خستگی
- افزایش تشنگی و ادرار
برای جلوگیری از هیپرگلیسمی باید سطح گلوکز را کنترل کنید زیرا در طول زمان، عدم کنترل قند خون می‌تواند منجر به مشکلات بیشتری در بینایی شود و به طور بالقوه خطر نابینایی غیرقابل برگشت را افزایش دهد.
4- گلوکوم
تاری دید همچنین می‌تواند نشانه‌ای از گلوکوم باشد، که در آن فشار در چشم به عصب بینایی آسیب می‌رساند. بر اساس منبع معتبر موسسه ملی چشم، اگر دیابت دارید، خطر ابتلا به گلوکوم در شما دو برابر بیشتر از سایر بزرگسالان است. سایر علائم گلوکوم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- از دست دادن دید محیطی یا دید تونلی
- هاله‌های اطراف چراغ‌ها
- قرمز شدن چشم‌ها
- درد چشم
- حالت تهوع یا استفراغ
5- ادم ماکولا (تورم لکه زرد شبکیه)
ماکولا مرکز شبکیه و بخشی از چشم است که در ایجاد بینایی دقیق مرکزی نقش دارد. ورم ماکولا در شبکیه چشم ایجاد شده و موجب بروز اختلال در کیفیت بینایی و کاهش دید می‌شود. سایر علائم ادم ماکولا شامل دید موج‌دار و تغییر رنگ است.
ادم ماکولا دیابتی (DME) از رتینوپاتی دیابتی ناشی می‌شود و معمولاً هر دو چشم را درگیر می‌کند.
معاینه چشم
برای افراد مبتلا به دیابت، معاینه منظم چشم می‌تواند مشکلات این بیماری را در مراحل اولیه تشخیص دهد. اگر علائم اولیه مشکلات چشمی مشاهده شود، پزشک احتمالاً موارد زیر را توصیه می‌کند:
- یک برنامه درمانی برای کمک به کنترل سطح گلوکز
- کنترل فشار خون (که می‌تواند بر سلامت چشم نیز تأثیر بگذارد)
- آزمایشات و نظارت منظم چشمی
این اقدامات می‌تواند تغییرات بیشتر را برای مدتی کاهش دهد یا از آن جلوگیری کند.
گزینه‌های پزشکی
در صورت پیشرفت علائم، پزشک ممکن است درمان دارویی را توصیه کند.
رتینوپاتی دیابتی
اگر رتینوپاتی دیابتی شدید شود، چشم پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:
تزریق داروی آنتی VEGF: پزشک یک داروی ضد VEGF مانند Eylea را به چشم تزریق می‌کند تا از تشکیل رگ‌های خونی جدید جلوگیری کند. VEGF به فاکتور رشد اندوتلیال عروقی اشاره دارد، پروتئینی که رشد عروق خونی را تحریک می‌کند. این دارو به فاکتورهای رشد گروه A در عروق اندوتلیال (VEGF) (خصوصا فاکتورهای رشد placental growth factor) متصل می‌شود و با مهار آنها منجر به کاهش ساخت عروق تغذیه کننده جدید در توده (neovascularization) و کاهش نفوذپذیری عروق می‌گردد.
تزریق استروئید: اگر تزریق ضد VEGF کمک کننده نباشد، پزشک ممکن است این موارد را توصیه کند.
جراحی با لیزر: درمان با لیزر در پشت چشم می‌تواند تورم مرکز شبکیه را کاهش دهد. همچنین می‌تواند از رشد غیرعادی عروق خونی یا از خونریزی جلوگیری کند.
میکروسرجری: در واقع میکروسرجری شامل استفاده از یک میکروسکوپ جراحی جهت انواع روش‌های ترمیمی می‌باشد. بزرگنمایی بالا امکان دوختن رگ‌های خونی و رشته‌های عصبی بسیار ریز را با بخیه و سوزن‌های ریزتر از موی انسان ممکن می‌سازد. در این روش جراح مقداری از ماده ژله مانندی را که در پشت لنز جمع می‌شود از طریق سوراخ کوچکی در چشم خارج می‌کند. یک بی‌حس کننده موضعی از درد در حین عمل جلوگیری می‌کند.
مراقبت از چشم در برابر دیابت و تأثیر آن
اگر مبتلا به دیابت هستید، در معرض خطر ابتلا به انواع مشکلات چشمی قرار دارید. پس بهتر است قند خون خود را کنترل کرده، تمام داروها و دستورالعمل‌ها را رعایت کنید و معاینات چشمی را به صورت منظم انجام دهید. این معاینات باید شامل یک معاینه جامع چشم باشد. “حتماً تمام علائم و همچنین داروهای مصرفی را به پزشک خود اطلاع دهید.”
پیشگیری یا به تاخیر انداختن بیماری‌های چشمی
با این مراحل می‌توانید از بینایی خود محافظت کنید و احتمال کاهش بینایی خود را کاهش دهید:
- حداقل یک بار در سال یک معاینه چشم گشاد شده با قطره انجام دهید تا چشم پزشک بتواند هر گونه مشکلی را در اوایل بیماری که قابل درمان است تشخیص دهد.
- سطح قند خون خود را تا حد امکان در محدوده نرمال نگه دارید. با گذشت زمان، قند خون بالا نه تنها به رگ‌های خونی چشم آسیب می‌رساند، بلکه می‌تواند بر شکل لنز نیز تاثیر بگذارد و دید شما را تار کند.
- فشار خون و سطح کلسترول خود را در محدوده نرمال خود نگه دارید تا خطر ابتلا به بیماری‌های چشمی و کاهش بینایی را کاهش دهید.
- سیگار کشیدن را ترک کنید. ترک سیگار خطر ابتلا به بیماری‌های چشمی مرتبط با دیابت را کاهش می‌دهد و از بسیاری جهات دیگر نیز سلامت شما را بهبود می‌بخشد.
- فعالیت داشته باشید. فعالیت بدنی از چشمان شما محافظت کرده و به شما در کنترل دیابت کمک می‌کند.
چشمان خود را چک کنید.
مشکلات چشمی در افراد مبتلا به دیابت رایج است، اما درمان‌ها می‌توانند بسیار موثر باشند. فقط چشم پزشک می‌تواند بیماری‌های چشمی را تشخیص دهد، بنابراین حداقل سالی یک بار معاینه چشم گشاد شده انجام دهید تا هرچه زودتر مشکلات چشمی شناسایی و درمان شوند.
تاری دید دیابت چگونه است؟
به طور کلی، ممکن است عدم وضوح و مشکل در دیدن جزئیات دقیق وجود داشته باشد. افراد مبتلا به رتینوپاتی دیابتی نیز ممکن است متوجه افزایش شناورها، رشته‌ها و لکه‌ها در میدان بینایی شوند.
خلاصه
ممکن است تاری دید از عوارض دیابت باشد. علل آن شامل رتینوپاتی دیابتی، آب مروارید، گلوکوم و قند خون بالا یا پایین است. با این حال، بسیاری از این موارد ممکن است در افراد بدون دیابت نیز رخ دهد، به خصوص با افزایش سن.
کنترل سطح قند خون و انجام آزمایش‌های منظم چشمی می‌تواند به جلوگیری از مشکلات بینایی کمک کند. معاینات منظم همچنین می‌تواند مشکلات را در مراحل اولیه تشخیص دهد که تشخیص در این زمان درمان را آسان‌تر می‌کند. در بسیاری از موارد، درمان زودهنگام می‌تواند مشکل را اصلاح کند یا از بدتر شدن آن جلوگیری کند.
